Με αφορμή το περιστατικό της αιφνίδιας καρδιακής ανακοπής που υπέστη ο Κρίστιαν Έρικσεν σε πρόσφατο αγώνα του EURO 2020, η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία δράττεται της ευκαιρίας να ενημερώσει τους πολίτες για τον αιφνίδιο καρδιακό θάνατο, που δεν είναι σπάνιος τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.

Ο αιφνίδιος καρδιακός θάνατος είναι ο απροσδόκητος, ο «ξαφνικός» θάνατος, που συμβαίνει σε άτομο που φαίνεται υγιές ή σε κάποιον που πάσχει από μια χρόνια ασθένεια, αλλά στη συγκεκριμένη χρονική περίοδο βρίσκεται σε σταθερή κατάσταση ή σε βελτίωση. Ως αιφνίδιο χαρακτηρίζουμε το θάνατο που συμβαίνει μέσα σε 1 ώρα από την εμφάνιση κάποιων ενοχλημάτων.

Συνήθως, μαθαίνουμε ότι κάποιος ή κάποια αισθάνθηκε αδιαθεσία, πόνο στο στήθος, φτερούγισμα ή φτερουγίσματα, ταχυπαλμία ή κενά στη λειτουργία της καρδιάς του, πολύ μεγάλη εξάντληση, έντονο ιδρώτα, δύσπνοια, ζάλη, και ότι κατέληξε ενώ μεταφερόταν στο Νοσοκομείο με ιδιωτικό μέσο ή ασθενοφόρο.

Ποια είναι τα αίτια του Αιφνίδιου Καρδιακού Θανάτου

Ο αιφνίδιος καρδιακός θάνατος οφείλεται είτε σε οξεία μηχανική δυσλειτουργία της καρδιάς, όπως στην περίπτωση ενός εκτεταμένου οξέος εμφράγματος μυοκαρδίου είτε σε σοβαρή αρρυθμία, η οποία επηρεάζει άμεσα την αιμοδυναμική κατάσταση του ασθενούς. Οι αρρυθμίες που οδηγούν σε αιφνίδιο καρδιακό θάνατο δεν είναι οι απλές αρρυθμίες που συνήθως όλοι μας αισθανόμαστε.

Πρόκειται για σοβαρές αρρυθμίες που οδηγούν σε άμεση αιμοδυναμική κατάρριψη, διότι δεν είναι δυνατή η αποτελεσματική συστολή της καρδιάς για την τροφοδοσία των οργάνων του σώματος με αίμα.

Οι αρρυθμίες αυτές είναι η κοιλιακή ταχυκαρδία και η κοιλιακή μαρμαρυγή. Η μόνη δυνατότητα επαναφοράς είναι η άμεση ιατρική παρέμβαση και η χορήγηση ηλεκτρικού ρεύματος – απινίδωση, με ειδικό μηχάνημα που ονομάζεται εξωτερικός απινιδωτής, για την ανάταξη του ρυθμού σε κανονικό φλεβοκομβικό ρυθμό.

Ο εξωτερικός απινιδωτής είναι μηχάνημα που βρίσκεται στα Νοσοκομεία και τα Κέντρα Υγείας και σε διάφορους πολυσύχναστους χώρους, αεροδρόμια και αεροπλάνα και απαιτείται ειδική εκπαίδευση για τη χρήση του.

Η πρόληψη του αιφνιδίου αρρυθμικού καρδιακού θανάτου είναι κομβικής σημασίας. Βασική αρχή της πρόληψης είναι η πρώιμη διάγνωση της υποκείμενης καρδιοπάθειας που προκαλεί τον αιφνίδιο θάνατο και η αντιμετώπισή της.

Τα νοσήματα που έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης σοβαρών αρρυθμιών είναι τα εξής:

1. Στεφανιαία νόσος – με προηγηθέν έμφραγμα μυοκαρδίου

• Διατατική μυοκαρδιοπάθεια
• Υπερτροφική Μυοκαρδιοπάθεια
• Βαλβιδοπάθειες
• Διάφορα αρρυθμιολογικά Νοσήματα με γενετικό υπόστρωμα

Επειδή στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό είναι συχνός ο αιφνίδιος θάνατος και στους αθλητικούς χώρους, αναδεικνύεται η αναγκαιότητα του προ-αθλητικού ελέγχου.

Ταυτόχρονα έχει ιδιαίτερη προληπτική αξία, καθώς ενδέχεται να διαγνωστούν κάποια παθολογικά ευρήματα που απαιτούν ή τη διακοπή της έντονης αθλητικής δραστηριότητας ή τον αποκλεισμό κάποιων μορφών άσκησης.

Σε ηλικίες κάτω των 30 ετών, το 60% των αιφνίδιων θανάτων οφείλεται συνολικά σε κληρονομικά καρδιαγγειακά νοσήματα και γι’ αυτό το λόγο κρίνεται ιδιαίτερα σημαντικό, όταν τυχόν γίνεται διάγνωση καρδιαγγειακής νόσου, να ελέγχονται και τα άλλα μέλη της οικογένειας του ασθενούς.

Επομένως, ο προληπτικός καρδιολογικός έλεγχος για εκείνους που αθλούνται ή σκοπεύουν να αθληθούν είναι επιβεβλημένος με λήψη ενός καλού οικογενειακού-ατομικού ιστορικού του αθλητή, κλινική εξέταση και ηλεκτροκαρδιογράφημα καταρχήν.

Καλό επίσης είναι να επαναλαμβάνεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα από ιατρούς με εξειδικευμένες γνώσεις.

Παιδιά και αθλητισμός

Επίσης -σε ό,τι αφορά τα παιδιά και τα αθλητικά προγράμματα στα οποία συμμετέχουν, οι γονείς δεν πρέπει να αμελούν τον προληπτικό καρδιολογικό έλεγχο για τα παιδιά τους.

Επιβεβλημένο είναι στους χώρους άθλησης πάντα να υπάρχει εξωτερικός απινιδωτής καθώς και εκπαιδευμένο στην ΚΑΡΠΑ προσωπικό (γιατρός ή και διασώστες), ενώ εξαιρετικής σημασίας καθίσταται η πιστοποιημένη και σωστή εκπαίδευση των πολιτών στην Καρδιοπνευμονική Αναζωογόνηση, κάτι που την κρίσιμη ώρα μπορεί να σώσει μια ζωή.

Είναι βασικό η απινίδωση να χορηγείται άμεσα μετά την καρδιακή ανακοπή. Εάν η καρδιά δεν λειτουργήσει σε φυσιολογικό ρυθμό εντός 5 λεπτών, αυτό θα είναι μοιραίο. Εάν απινιδωθεί εντός του πρώτου λεπτού από την καρδιακή ανακοπή οι πιθανότητες επιβίωσης του ασθενούς είναι περίπου 90%. Κάθε λεπτό που περνάει είναι κρίσιμο για την επιβίωση του ασθενή. Εάν η απιδίνωση καθυστερήσει πάνω από 10 λεπτά, οι πιθανότητες επιβίωσης περιορίζονται αισθητά και καθίστανται σχεδόν μηδενικές.

Τέλος αξίζει να επισημανθεί ότι με γνωμοδότηση του Κεντρικού Συμβουλίου Υγείας, (ΚΕΣΥ) η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία είναι πλέον ο μόνος επίσημος φορέας παροχής πιστοποιημένων σεμιναρίων ΚΑΡΠΑ στην Ελλάδα και έχει προσφέρει τα μέγιστα τα προηγούμενα χρόνια, με εκατοντάδες πιστοποιημένα σεμινάρια ΚΑΡΠΑ σε όλη τη χώρα και χιλιάδες εκπαιδευόμενους.

Ακολουθήστε μας και στο Instagram