Βρετανία: Αρχισε το αμφιλεγόμενο έργο για τη δημιουργία τεχνητού ανθρώπινου DNA

Η έρευνα για το τεχνητό ανθρώπινο DNA ήταν ταμπού μέχρι σήμερα λόγω ανησυχιών ότι θα μπορούσε να οδηγήσει σε μωρά κατά παραγγελία, ή σε απρόβλεπτες αλλαγές για τις μελλοντικές γενιές, αναφέρει το BBC.
Δημοσίευση 26/6/2025 | 14:19
Αλλά τώρα σημειώνει, το μεγαλύτερο ιατρικό φιλανθρωπικό ίδρυμα στον κόσμο, το Wellcome Trust, έχει δώσει αρχικά 10 εκατομμύρια λίρες για να ξεκινήσει το έργο και λέει ότι έχει τη δυνατότητα να κάνει περισσότερο καλό παρά κακό, επιταχύνοντας τις θεραπείες για πολλές ανίατες ασθένειες.
Ο Δρ Julian Sale, του Εργαστηρίου Μοριακής Βιολογίας MRC στο Κέιμπριτζ, ο οποίος συμμετέχει στο έργο, δήλωσε στο BBC News ότι η έρευνα θα είναι το επόμενο γιγάντιο άλμα στη βιολογία. «Ο ουρανός είναι το όριο. Εξετάζουμε θεραπείες που θα βελτιώσουν τη ζωή των ανθρώπων καθώς μεγαλώνουν, που θα οδηγήσουν σε πιο υγιή γήρανση με λιγότερες ασθένειες καθώς μεγαλώνουμε.
Επιδιώκουμε να χρησιμοποιήσουμε αυτήν την προσέγγιση για να δημιουργήσουμε ανθεκτικά στις ασθένειες κύτταρα που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για να ανασυστήσουμε τα κατεστραμμένα όργανα, για παράδειγμα στο ήπαρ και την καρδιά, ακόμη και στο ανοσοποιητικό σύστημα», είπε.
Οι επικριτές ωστόσο φοβούνται ότι η έρευνα ανοίγει τον δρόμο για αδίστακτους ερευνητές που επιδιώκουν να δημιουργήσουν «βελτιωμένους ή τροποποιημένους» ανθρώπους. Ο δρ. Πατ Τόμας, διευθυντής της ομάδας εκστρατείας Beyond GM, δήλωσε: «Μας αρέσει να πιστεύουμε ότι όλοι οι επιστήμονες είναι εκεί για να κάνουν το καλό, αλλά η επιστήμη μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να κάνει κακό και για πόλεμο».
Λεπτομέρειες για το έργο δόθηκαν στο BBC με αφορμή την 25η επέτειο από την ολοκλήρωση του Προγράμματος Ανθρώπινου Γονιδιώματος, το οποίο χαρτογράφησε τα μόρια του ανθρώπινου DNA και χρηματοδοτήθηκε επίσης σε μεγάλο βαθμό από το Wellcome.
Κάθε κύτταρο στο σώμα μας περιέχει ένα μόριο που ονομάζεται DNA και φέρει τις γενετικές πληροφορίες που χρειάζεται. Το DNA είναι δομημένο από τέσσερα πολύ μικρότερα μπλοκ που αναφέρονται ως A, G, C και T, τα οποία επαναλαμβάνονται ξανά και ξανά σε διάφορους συνδυασμούς. Είναι εκπληκτικό ότι περιέχει όλες τις γενετικές πληροφορίες που μας καθιστούν αυτό που είμαστε.
Το Πρόγραμμα Ανθρώπινου Γονιδιώματος επέτρεψε στους επιστήμονες να διαβάσουν όλα τα ανθρώπινα γονίδια σαν γραμμωτό κώδικα. Η νέα εργασία που βρίσκεται σε εξέλιξη, που ονομάζεται Πρόγραμμα Συνθετικού Ανθρώπινου Γονιδιώματος, ενδεχομένως να το κάνει ένα γιγάντιο άλμα προς τα εμπρός - θα επιτρέψει στους ερευνητές όχι μόνο να διαβάσουν ένα μόριο DNA, αλλά και να δημιουργήσουν μέρη του - ίσως μια μέρα το όλο - μόριο προς μόριο από την αρχή.
Ο πρώτος στόχος των επιστημόνων είναι να αναπτύξουν τρόπους για την κατασκευή ολοένα και μεγαλύτερων μπλοκ ανθρώπινου DNA, μέχρι το σημείο που θα έχουν συνθετικά κατασκευάσει ένα ανθρώπινο χρωμόσωμα. Αυτά περιέχουν τα γονίδια που διέπουν την ανάπτυξη, την ανάπτυξη και προστασία μας.
Πολλές ασθένειες εμφανίζονται όταν αυτά τα γονίδια παρουσιάζουν σφάλματα, επομένως οι μελέτες θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε βελτιωμένες θεραπείες, σύμφωνα με τον καθηγητή Matthew Hurles, διευθυντή του Ινστιτούτου Wellcome Sanger, το οποίο ανέλυσε το μεγαλύτερο ποσοστό του Ανθρώπινου Γονιδιώματος. «Η κατασκευή DNA από την αρχή μας επιτρέπει να δοκιμάσουμε πώς λειτουργεί πραγματικά το DNA και να δοκιμάσουμε νέες θεωρίες, γιατί προς το παρόν μπορούμε να το κάνουμε αυτό μόνο τροποποιώντας το DNA που υπάρχει ήδη στα ζωντανά συστήματα».
Αν και το έργο υπόσχεται ιατρικά οφέλη, τίποτα δεν μπορεί να εμποδίσει τους αδίστακτους επιστήμονες να κάνουν κακή χρήση της τεχνολογίας. Θα μπορούσαν, για παράδειγμα, να επιχειρήσουν να δημιουργήσουν βιολογικά όπλα, βελτιωμένους ανθρώπους ή ακόμα και πλάσματα που έχουν ανθρώπινο DNA, σύμφωνα με τον καθηγητή Bill Earnshaw, έναν σεβάσμιο γενετικό επιστήμονα στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, ο οποίος σχεδίασε μια μέθοδο για τη δημιουργία τεχνητών ανθρώπινων χρωμοσωμάτων.
«Το τζίνι βγήκε από το μπουκάλι», δήλωσε στο BBC News. «Θα μπορούσαμε να έχουμε ένα σύνολο περιορισμών τώρα, αλλά αν ένας οργανισμός που έχει πρόσβαση σε κατάλληλα μηχανήματα αποφάσιζε να αρχίσει να συνθέτει οτιδήποτε, δεν νομίζω ότι θα μπορούσαμε να τον σταματήσουμε».
Ένα ειδικό πρόγραμμα κοινωνικών επιστημών θα λειτουργήσει παράλληλα με την επιστημονική ανάπτυξη του έργου και θα διευθύνεται από την καθηγήτρια Τζόι Ζανγκ, κοινωνιολόγο, στο Πανεπιστήμιο του Κεντ. «Θέλουμε να λάβουμε τις απόψεις ειδικών, κοινωνικών επιστημόνων και ιδιαίτερα του κοινού σχετικά με το πώς σχετίζονται με την τεχνολογία και πώς μπορεί να τους είναι ωφέλιμη και, κυρίως, ποιες ερωτήσεις και ανησυχίες έχουν», είπε.